Margin hay còn được gọi đòn bẩy tài chính là việc vay tiền của các công ty chứng khoán để đầu tư. Margin (hay giao dịch ký quỹ) là một thuật ngữ thông dụng và được sử dụng trong đầu tư chứng khoán để đề cập đến việc các nhà đầu tư có thể sử dụng khoản vay từ công ty chứng khoán để mua thêm các cổ phiếu và sử dụng chính những cổ phiếu này nhằm đảm bảo cho khoản vay.
Khái niệm về Margin và việc dùng margin cũng như sử dụng một con dao hai lưỡi, và dao hai lưỡi thì chỉ nên dành cho người thật sự kinh nghiệm. Vì vậy margin chỉ hiệu quả đối với nhà đầu tư lâu năm, những người sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Thông tin chi tiết về margin và ảnh hưởng của nó lên thị trường chứng khoán sẽ được chúng tôi cập nhật ngay sau đây.
Lợi ích khi sử dụng margin
Lợi ích khi dùng dịch vụ margin (đòn bẩy tài chính) là nhà đầu tư có thể mua được số lượng cổ phiếu nhiều hơn so với việc chỉ dùng vốn tự có. Sử dụng margin là cách để tối ưu hiệu suất đầu tư, bởi công cụ này tạo cơ hội để tăng lợi nhuận trong trường hợp thị giá cổ phiếu tăng cao hơn lãi suất vay margin mà nhà đầu tư trả cho công ty chứng khoán.
Tuy nhiên, nếu dự báo sai xu hướng giá cổ phiếu. Việc sử dụng đòn bẩy sẽ tác dụng làm trầm trọng hơn khoản lỗ mà nhà đầu tư gánh chịu. Có bốn vấn đề lớn mà nhà đầu tư cần quan tâm khi sử dụng margin. Gồm mã chứng khoán bạn muốn mua có được cấp margin không. Tỷ lệ cho vay là bao nhiêu, hạn mức cho vay (room margin) mà công ty chứng khoán cấp cho mã cổ phiếu và lãi suất vay margin.
Số tiền nhà đầu tư đựợc vay tuỳ thuộc vào cổ phiếu đang nắm giữ. Vào từng thời điểm, tỷ lệ đòn bẩy với từng mã. Ví dụ nếu nhà đầu tư đang có tài sản là 100 triệu. Cổ phiếu A được công ty chứng khoán cho vay 50%. Khi đó số tiền mà nhà đầu tư có thể sử dụng để mua cổ phiếu A là 150 triệu.
Thị trường bị ảnh hưởng như thế nào khi dùng margin?
Thị trường đang ở xu hướng tăng: Nếu nhà đầu tư đang dùng margin mà cổ phiếu tăng giá thì nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận nhiều hơn. Đồng thời giá trị tài sản ròng tăng lên. Nhà đầu tư có thể tiếp tục được mua thêm cổ phiếu để gia tăng lợi nhuận nhanh hơn.
Khi giá trị tài sản ròng bị giảm. CTCK sẽ yêu cầu nhà đầu tư thực hiện việc bổ sung thêm tài sản đảm bảo. Có thể tiền hoặc cổ phiếu chuyển từ CTCK khác về. Nếu nhà đầu tư không bổ sung thêm tài sản đảm bảo thì sẽ phải bán bớt cổ phiếu ra để giảm tiền vay. Đưa tỉ lệ đòn bảy về đúng quy định của CTCK. Đây cũng chính là khái niệm Margin Call mà nhà đầu tư sẽ phải đối mặt. Khi đầu tư chứng khoán mà sử dụng margin.
Lưu ý cho nhà đầu tư chứng khoán
Theo Công ty chứng khoán SSI, với những cổ phiếu tốt nhất trên thị trường hiện giờ. Ủy ban chứng khoán chỉ cho phép công ty chứng khoán cho nhà đầu tư vay với tỷ lệ 50%. Tuy nhiên, một số công ty vẫn có những hợp đồng cho phép vay với tỷ lệ cao hơn. Tùy theo khẩu vị rủi ro.
Hiện nay, lãi suất cho vay ký quỹ (margin) dao động trong khoảng 9-14%. Tùy công ty và các chương trình khuyến mãi. Trường hợp cổ phiếu giảm hoặc nếu tỷ lệ lợi nhuận trên vốn đầu tư của nhà đầu tư không lớn hơn tỷ lệ lãi suất vay, nhà đầu tư sẽ bị thua lỗ.
Khi giá trị tài sản ròng bị giảm quá tỷ lệ an toàn. Công ty chứng khoán sẽ yêu cầu nhà đầu tư thực hiện việc bổ sung thêm tài sản đảm bảo là tiền hoặc cổ phiếu. Nếu nhà đầu tư không bổ sung thêm tài sản đảm bảo thì sẽ phải bán bớt cổ phiếu ra. Để giảm tiền vay, đưa tỉ lệ đòn bảy về đúng quy định. Đây cũng là khái niệm “Margin Call” mà thị trường hay nhắc tới.
Công thức tính số tài sản bổ sung thêm
Trong trường hợp phải bổ sung, công thức tính như sau: Giá trị chứng khoán ký quỹ bổ sung = (Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì ) / (1 – Tỷ lệ ký quỹ duy trì) x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ tính theo giá thị trường.
Hoặc: Số tiền ký quỹ bổ sung= (Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì) x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ tính theo giá thị trường. Trong thực tế, khi ngưỡng margin call xảy ra mà nhà đầu tư không kịp bổ sung tài sản. Công ty chứng khoán có thể bắt đầu bán bất kỳ chứng khoán nào trong danh mục đầu tư mà không bắt buộc phải hỏi ý kiến.
Việc sử dụng margin sẽ giúp nhà đầu tư có cơ hội gia tăng lợi nhuận. Nhưng cũng đẩy rủi ro trong trường hợp xu hướng giá cổ phiếu không như dự báo. Vì thế, các công ty chứng khoán, chuyên gia thường khuyên nhà đầu tư. Nên cân nhắc trước khi sử dụng, đồng thời phải có biện pháp kiểm soát rủi ro.